Dit is een bijzonder moment. De burgemeester van Nijmegen gaat zijn ambtsketen ruilen voor één die volledig is gemaakt van… afval. Het goud en zilver komen uit oude smartphones en broodroosters, het koper uit kapotte gasleidingen. De materialen zijn gevlochten, zodat de grondstoffen weer makkelijk gerecycled kunnen worden. Hij krijgt de keten omgehangen, het is officieel: Nijmegen is European Green Capital 2018!
Sinds 2010 wordt elk jaar een Europese stad bekroond met deze eretitel. Na steden als Kopenhagen en Stockholm, mag in 2018 Nijmegen deze naam dragen. Afgelopen weekend was de opening van het groene jaar in de vorm van Wondertuin; een driedaags festival met als thema duurzaamheid.
In een archeologisch museum, tussen de Romeinse bodemvondsten, staan nu indrukwekkende recycle-installaties, circulaire ontwerpen en andere groene ideeën. Onze beoogde toekomst tussen een stukje geschiedenis. En dit vond ik de vijf tofste initiatieven!
1. LokaliteitenKabinet
Drie jaar lang hebben drie kunstenaars aan het LokaliteitenKabinet gewerkt. Een kunstzinnige grondstoffendatabase die een flinke bijdrage kan leveren aan de o zo gewenste circulaire economie.
Bedrijven en particulieren kunnen hun ‘afval’ (tweedehands grondstoffen en halffabrikaten) aanbieden en samples hiervan tentoonstellen in de transparante containers. Ik zie oude kleding van Defensie en plastic soep uit de Waal liggen, wachtend op nieuwe baasjes. Ik draai aan de wielen en het gevaarte wordt, soepeler dan het eruit ziet, in gang gezet. Ik houd het stil voor de container met de lekke fietsbanden, scan de QR-code met de gemonteerde iPad en krijg alle info die ik wil: van de materiaalsamenstelling tot de beschikbare hoeveelheden.
Het doel? Afval niet meer laten bestaan. Elke grondstof de basis laten zijn voor een nieuw product. Een volledig circulaire economie. Ook als er niets voor je bij zit, laat het LokaliteitenKabinet je op z’n minst nadenken over het hergebruik van materialen.
2. Struin
Af en toe zie ik het opvallende gevaarte door Nijmegen rijden: een groene fietstrein, aangedreven door één volwassene en een stuk of tien blije kiddo’s. De voorbijgangers die omkijken, zie ik zich hetzelfde afvragen als ik: ‘Wat ís dit?’.
Kinderen zitten alleen nog maar naar hun telefoons te staren. Geen beweging, geen frisse lucht, geen natuur. Matthijs, de oprichter van Struin, wil hier tegenwicht aan bieden. Met het team van Struin biedt hij kinderopvang in natuurgebieden. Inmiddels worden in Nijmegen dagelijks zo’n 170 kinderen van school naar de natuur gereden, waar ze picknicken, voedsel leren vinden, hutten bouwen, boomklimmen en zwemmen in de rivier. Alles met respect voor de natuur. Ik wil ook! Ook al ben ik 33.
3. Anna Treurniet
Waar anderen afval in zien, zoals oude stoelen, bankstellen en lapjes leer van de stoffeerder, ziet Anna Treurniet schatten. Van deze materialen maakte ze de collectie ‘Reincarnation of a couch’: prachtige portemonnees en stoere armbanden. Al haar producten zijn gemaakt van plantaardig gelooid leer (dus zonder chemicaliën), gerecycled leer of veganistische materialen en vind je in haar webshop.
4. Borealis
Het verhaal voor Borealis begon te borrelen toen schrijfster Marloes Morshuis ineens dacht: ‘Wat nu als al die machtige volwassenen spijt krijgen omdat ze een kapotte aarde nalaten en een bizar goedmakertje verzinnen om hun geweten schoon te poetsen?’
Deze klimaat(jeugd)thriller gaat over 180 kinderen die zijn ontvoerd door drie enorm rijke mensen die bang zijn voor een door de klimaatveranderingen veroorzaakte zondvloed. De bedoeling is dat de geselecteerde kinderen deze wereldramp zullen overleven en de aarde opnieuw zullen gaan bevolken.
Ik heb dit boek nog niet gelezen, maar hij staat nu bovenaan mijn lijstje!
5. Green Capital Challenges
De alternatieve ambtsketen bevat naast de edelmetalen, ook 12 bedels: oude stuivers waar de Green Capital Challenges op gelaserd zijn. Elke maand worden de inwoners van Nijmegen namelijk uitgedaagd om mee te doen aan een duurzame challenge. I’m in!
- In januari kun je je oude smartphone inleveren, waar in 2018 stadsmeubilair van zal worden gemaakt.
- In februari word je uitgedaagd minstens één stuk zwerfafval op te ruimen, hiermee een selfie te maken en deze te posten met de hashtag #zwerfie.
- Maart staat in het teken van biodiversiteit. Je kunt nestkasten, insectenhotels en tuintjes aanleggen om de stad te vergroenen.
- In april mag je meedoen aan de fietschallenge: minstens twee keer op de fiets naar het werk. Met de RingRing app fiets je ook nog eens voor een goed doel!
- Het thema van mei is ‘duurzame evenementen’. Meld jouw evenement aan en er wordt voor gezorgd dat het een eco-friendly party wordt.
- In juni wordt het je (nog) makkelijker gemaakt om over te stappen van een grijs naar een groen energiecontract.
- Wist je dat in Nederland jaarlijks 140.000 kilo aan medicijnen wordt geloosd in het riool? In juli wordt van je gevraagd om je overtollige medicijnen op te ruimen en in te leveren bij de apotheek.
- Augustus staat in het teken van regenwater. Door de klimaatveranderingen worden hoosbuien heviger en kan het riool het water steeds vaker niet verwerken. De challenge? Plaats een regenton. Extra tof: uit het opgevangen regenwater wordt door een brouwerij geprobeerd een lokaal biertje te maken!
- In september is de challenge om minimaal 21 terrassen te verduurzamen door de energievretende heaters te vervangen door Sit & Heat kussens.
- Het thema van oktober is duurzaam voedsel. Je wordt uitgedaagd om workshops over plantaardig koken te volgen, fruit te plukken bij de boer en zelf boontjes te kweken. En te doppen.
- In november wordt een sweatshop in Nijmegen geplaatst om bewustzijn te creëren voor de schrijnende kledingindustrie. Koop je deze maand eerlijke kleding, post dan een foto met de hashtag #dare2befair.
- December is de finalemaand. Dan wordt onderzocht wat je nou precies hebt geleerd van dit duurzame jaar door middel van de Groene Prijsvraag. Je zult filmpjes over duurzaamheid moeten bekijken om de vragen juist te beantwoorden.
Nijmegenaar of niet, let’s take up all the challenges!
Wat een topinitiatieven! Even ben ik weer in de groene hemel en bedenk dat het met zoveel fantastische mensen echt wel goed moet komen met de wereld. Maar zodra ik het museum uitloop, flikkert een jongen voor mij een leeg blikje Red Bull op de grond. *SPAT*, daar gaat mijn groene bubbel. We hebben nog een boel bewustzijn te creëren. En hoewel het nog geen februari is, maak ik toch maar mijn eerste #zwerfie.
Je kunt Suus persoonlijk volgen op Instagram.
Je kunt Moderne Hippies volgen op Facebook en Instagram.
