Afgelopen zomer ging ik eindelijk naar Bali. Een eiland dat me de keerzijde van toerisme liet zien. Want als iedereen erheen gaat: moet je er dan nog wel heen (willen) gaan?

Bali – misschien toch wel hét eiland voor de digital nomad – stond vanwege het lezen van Eten, Bidden, Beminnen zo’n tien jaar geleden ‘hoog op m’n lijstje’. Ondanks meerdere negatieve berichten over het eiland de afgelopen jaren, was ik tóch nog steeds wel nieuwsgierig.

Bali – deel I

Ik begon mijn avontuur in hipster heaven Canggu. We hadden een super relaxt huisje gehuurd via AirBnB, en aangezien ik nogal last heb van jetlags was het meer-dan-relaxed de eerste paar dagen op één locatie te zijn en simpelweg uit te rusten. Maar toen de jetlag na een paar dagen was verdwenen en ik aan m’n zoveelste smoothie begon, keek ik op naar de serveersters. Opeens begon ik me af te vragen hoeveel zij eigenlijk verdienen en hoe zij hier eigenlijk wonen.

Opeens drong het tot me door: we leven hier in twee totaal verschillende realiteiten. Canggu kwam als een shock binnen: ik ben beland in Amsterdam 3.0. Het voelde als een verkeerde, moderne vorm van kolonialisme. Van hippe koffietentjes tot luxe beachbars met Wi-Fi and all: je vindt het er allemaal, zonder dat je het lokale leven ziet of je je erin moet mengen. Twee werelden die totaal langs elkaar heen leven.

The Avocado Factory, Canggu

Motion Café, Canggu
The Lawn, Canggu
La Brisa, Canggu

Mijn reis zette zich voort richting Ubud. In Nederland had ik allerlei tips gekregen voor diverse hippie plekjes aldaar, maar bij aankomst werd ik ook hier weer verrast door de hoeveelheid toeristen, hotels en scooters. Ik zag kleine stukjes rijstvelden tussen tientallen hotels staan en bedacht me hoe anders het er hier een paar jaar geleden uit heeft moeten gezien. Toen een taxichauffeur vertelde dat het toerisme Ubud had geruïneerd en dat er twintig jaar geleden slechts twee hotels stonden, brak m’n hart. Opeens voelde het compleet verkeerd en oneerlijk dat dít gedeelte van het eiland precies is waar zoveel van ons naartoe willen gaan.

Begrijp me niet verkeerd: ook ik wilde naar sommige plekken toe waar alle toeristen heengingen – ik was er net zo goed onderdeel van. Maar wat ik in deze gedeeltes van het eiland als toerist zag, was dat de toeristen niet meer naar Indonesië kwamen. Ik kon totaal geen connectie maken met het lokale leven, omdat ik het simpelweg niet zag of om me heen had.

Tegagalang Rice Terrace – foto: Nando Schaefer
Tegagalang Rice Terrace
Legong Dance & Ramayana, Ubud Palace

Ubud Monkey Forest
Bali – deel II

In de laatste week van onze reis vertrokken we richting het noorden van het eiland. Weg van de drukke dorpjes – opeens waren daar dorpjes met één enkele straat. Hippe restaurants werden vervangen door warungs, waardoor we opeens alleen konden kiezen uit rijstgerechten. De hotels waren rustig en zo ook het tempo van de locals. En we waren omringd door natuur en tientallen rijstvelden, zónder schommels om mee op de foto te gaan.

Bij aankomst zuchtte ik: we zijn aangekomen. Dít was waar ik naar zocht. Ondanks dat het toerisme ook hier op sommige plekken nog steeds de overhand had, had ik hier het gevoel echt een stukje Indonesië te zien.

Bali vs Bali - 22
Hike bij zonsopgang, Mount Batur – foto: Nando Schaefer
Bali vs Bali - 21
Mount Batur
Mount Batur
Kebun Raya Bali
Munduk
Waterval, Munduk

Of ik een bezoek aan Bali kan aanraden? Niet helemaal. Al met al was het een unieke trip en heb ik zeker mooie gebieden gezien. Maar de keerzijde van het eiland is – wat mij betreft – te overheersend (geworden). Persoonlijk zou ik een volgende keer naar een ander eiland in Indonesië gaan.

Toen ik op Bali werd geconfronteerd met de consequenties van het toerisme, en vooral de vernietiging van zowel de natuur als de cultuur, zag ik het belang weer in van het werkelijke ontdekken. Het lokale, authentieke leven (mogen) zien. Dingen meemaken die ik nog nooit eerder heb meegemaakt. Uit mijn eigen norm stappen, om een andere elders op de wereld te kunnen vinden. Het maakte maar weer eens duidelijk hoe groot het verschil van op vakantie gaan en reizen is.

Reizen gaat, wat mij betreft, niet over in je comfort zone blijven en je thuis op een andere plek vinden; het gaat er, wat mij betreft, júist om je geest verbreden, om vervolgens thuis te komen met nieuwe inzichten en levenslessen die je de rest van je leven met je mee zal nemen.

De les van deze trip zorgde er dus ook eens voor dat ik op een andere manier naar reizen begon te kijken. Als we allemaal maar blijven reizen en reizen, en een locatie hier logischerwijze van profiteert, kunnen de gevolgen desastreus zijn. Door ons als toeristen overal te vestigen, kunnen we juist een negatieve impact hebben op een authentiek stukje gebied in de wereld. Hoe ironisch is dat?

Lees ook:

Duurzaam reizen - boek - Zoë van Liere

 Je kunt mij persoonlijk volgen op YouTube, Twitter en Instagram.
Je kunt Moderne Hippies volgen op Facebook en Instagram.