Haar pony beweegt zachtjes heen en weer als ze praat. Ze zit tegenover mij en praat mee over de dag. Om de beurt kijken we naar buiten waar een zachtroze moskee afsteekt tegen de blauwe lucht van Marrakech. We zitten in het restaurant te wachten op ons eten en hebben een lange dag achter de rug. Ik zucht nog eens diep als ik denk aan wat ik vandaag heb gezien. Al acht jaar reis ik dwars door mijn grenzen heen, zie ik jong en oud, ellende en geluk, maar niet eerder werd ik zo diep geraakt in de kern van mijn eigen bestaan. Ik had nooit gedacht dat een bezoek aan een empowerment project voor tienermeisjes op zoveel gebieden indruk zou kunnen maken; niks is minder waar.
Een half uur buiten Marrakech, in het kleine dorp Douar Ladaam, staan oranje en grijze huizen lui tegen een grauwe lucht aangeleund. De dichte mist trekt voorlopig nog niet weg. Het is ineens zo anders op het platteland. Een koude wind sluipt venijnig onder mijn chique jurk met bloemen als ik de deur van Project Soar binnenstap. Heyab, de programmamanager, schudt enthousiast mijn hand en stelt ons voor aan Fatima, die hier vandaag les zal geven. Dit doeltreffende empowerment center lijkt op het eerste oog klein. Er is een duidelijke afspraak: zonder de toestemming van je ouders is het onmogelijk om mee te doen en de ouders tekenen een verklaring waarin ze beloven dat de meisjes tot hun 18e op school kunnen blijven .
“It is important for my daughters to be Project Soar girls, because now they are empowered and know their value. They are strong, can speak up, and they have confidence.” – vader van Soar zusjes Nisrine en Imane
Kort na onze introductie komt er een vrouw binnen die zich voorstelt als Maryam. Ze wandelt met ons door het gebouw en stelt ons voor aan haar vrijwilligers. Daarna sluipt ze met ons naar buiten via de achterkant van het gebouw; de lessen zijn begonnen. De meiden hebben zich opgesplitst in groepen en gaan aan het werk. Er staat een charismatische, krachtige en zelfverzekerde vrouw voor ons. Haar groene ogen spuwen vuur bij sommige verhalen en binnen twee minuten voelt het alsof de tijd even niet meer bestaat. Vol passie vertelt ze over haar idee over de wereld. Hoe ze als kind een mars voor de vrede liep en hoe haar ouders als mensenrechtenactivisten al vroeg met haar deelden hoe onze wereld in elkaar steekt. Haar tuinman had de leeftijd om te gaan trouwen, vertelt ze. Hij had een gerucht gehoord over meisjes in de bergen. Samen met zijn ouders reed hij erop uit. In een kleine dorp aan de voet van de Atlas klopten ze aan bij een huisje. De man die open deed hoorde hun verhalen aan en keek blij op toen ze vertelden over hun missie. “Ik ben zo terug”, zei hij gelukkig. Het gezin wachtte en was blij verrast toen hij terug kwam met twee van zijn dochters. “Misschien vind je een van deze leuk?” Maryam stopt even met praten. “Yes”, gaat ze verder, “this is real”. Veel mannen in Marokko groeien op met het idee dat vrouwen te koop zijn, zoals wij onze dagelijkse benodigdheden kopen bij de supermarkt. Ik slik. Ik wist dat de cijfers in Marokko angstaanjagend zijn en tienerhuwelijken nog ‘gewoon’ zijn, maar dit komt wel erg dichtbij.
Ze vervolgt haar verhaal en vertelt ons hoe belangrijk het is om deze meiden een stem te geven en aan hen te laten zien dat er meer is in de wereld. Hun te vertellen dat ze recht hebben op een ander leven dan te trouwen als jong meisje en nooit je dromen na te kunnen najagen. Voor haar staat een grote duffel bag met een voetbal, verf, lesboeken en erg belangrijk: onderbroekjes met uitneembare pads. Ongesteld zijn is nog steeds een taboe en veel meisjes hebben de mogelijkheid niet hun huis te verlaten als ze menstrueren. Er heerst schaamte en armoede. Per gezin komt tien dollar per week binnen, vertelt Maryam, en als je maandverband wilt kopen ben je al gauw vier tot vijf dollar kwijt. En dat is slechts voor één meisje per gezin. Deze wasbare en subtiele slips geven de meiden zekerheid en de mogelijkheid om naar school te blijven gaan.
De informatie die deze energieke en doortastende vrouw ons geeft dendert mijn brein binnen en doet me vergeten dat ik het koud heb. Ik word langzaam bozer, voel verdriet en begin me steeds meer te beseffen dat de basis die deze meiden hier krijgen, beschikbaar zou moeten zijn voor elke vrouw.
In modules van elk vijf weken maken deze tieners samen de stap naar volwassenheid. In de volgorde Value, Voice, Body, Rights & Path leren ze niet alleen dát ze een stem hebben, maar ook hoe ze hiermee om moeten gaan en wat ze er allemaal mee kunnen doen. Ze krijgen een stabiel vangnet en worden geïnspireerd door de vrouwen om zich heen. Persoonlijke verzorging, voldoende slaap, dingen bespreken: dit alles leren ze door de discussie aan te gaan. Iedereen mag uitpraten, niemand blijft ongezien en de regels zijn simpel: er worden geen notities gemaakt, dit is geen school en er zijn geen cijfers. Ze leren voetballen, fietsen, vallen en opstaan en kunnen die ene dag in de week onbezorgd een jonge vrouw zijn.
Terwijl ik lang nadenk hoe ik dit indrukwekkende bezoek onder woorden moet krijgen, stromen de tranen over mijn wangen als ik terugdenk aan de dertig meiden die vanmorgen hun affirmaties oefenden. Onderdeel van de modules is namelijk het hardop uitspreken van deze overtuigende affirmaties, vanaf dag één. Met hun vuisten in de lucht klonken krachtige stemmen;
I am strong!
I am smart!
I am capable!
I am a leader!
I am a feminist!
Girl power!
Er is een korte film die voor ons wordt afgespeeld waarbij ik en mijn collega het beiden niet droog houden. De fundamentele waarde van dit project voor onze wereld is duidelijk. De missie van Maryam is kraakhelder. “Deze meisjes zijn onze toekomst, dit is wat ik voor hen kan doen” Er wordt geen tijd verspild aan onbelangrijke zaken; de meiden zijn het resultaat en dat zie je direct.
Ik word zwaar geconfronteerd met mijn eigen waarden en besef me goed dat ik deze zelf veel te weinig beleef. Die blik van dat meisje, achter haar bril vandaan: onderzoekend, krachtig en trots. Zij is een leider, die hoopvolle toekomst, waar de focus niet per se ligt op gelijkheid en power, maar op mens zijn, met waarden en gevoel, vol zekerheid en kracht. Ze fluisteren ‘goodbye’ tussen hun discussie door als we het lokaal uitgaan. Fatima zwaait. Deze dame is een stuk jonger dan ik en staat zelfverzekerd voor een klas van dertig tieners. Ze is niet de baas, maar hun voorbeeld – en dat is wat me raakt.
Met onze dure camera’s om onze schouders stappen we de zwarte jeep weer in. Onze chauffeur start zijn auto en de wereld draait door, maar ik voel dat ik nooit meer helemaal hetzelfde zal zijn. Deze meiden hebben indruk gemaakt, met hun twee verlegen kussen op mijn wangen, de snelle blikken en een glimlach; ze hebben half niet in de gaten wat ik vandaag van ze heb geleerd.
Tekst: Hannah Sophia – www.hannahsophia.nl
Foto’s: Wiebrig Krakau – http://wiebrigkrakau.nl/
Met dank aan Claimy van The Souk Department voor het opzetten van dit contact. Voor werkelijk al je Marokko vragen kun je bij haar terecht. Wil jij Project Soar steunen? Kijk voor meer informatie op https://www.projectsoarmorocco.org/impact.
Hannah Sophia reist als Visual Storyteller de hele wereld rond. Naast haar werk voor verschillende bedrijven, schrijft ze haar eigen verhalen en is ze momenteel bezig met een boek. Haar grote passie voor verhalen zie je terug op haar Instagram, waar al haar reizen door elkaar heen lopend een compleet verhaal vormen.
Je kunt Moderne Hippies volgen op Facebook en Instagram.
