Het fenomeen ‘vakantie voorpret’ is algemeen bekend, maar Roanne heeft meer last van ‘vakantie weerstand’. Vaak pakt ze met een lichte tegenzin haar koffer of rugzak in. Reizen vindt ze leuk, zeker als het voor haar werk is – maar dat werk helemaal lóslaten op reis, dat voelt ongemakkelijk. En toch doet ze het, meerdere malen per jaar, want: “ik hoef niet zo nodig een break van mijn werk, maar wel van mezelf.”
Op vakantie gaan is voor mij een beetje zoals sporten: ik heb er meestal niet echt zin in voor ik eraan begin, maar ik doe het omdat ik weet dat ik me achteraf heerlijk voel. Mijn vakantie-weerzin heeft niet te maken met dat ik het reizen an sich vervelend vind of dat ik angstig ben voor vreemde bestemmingen: ik ben juist avontuurlijk ingesteld en ben voor mijn baan als schrijver, onderzoeker en online entrepreneur het grootste gedeelte van het jaar met veel plezier op pad. Nee, mijn probleem heeft te maken met dat ik mijn werk zó leuk vind, dat ik het eigenlijk niet los wil laten.
Angst voor leegte
Een luxeprobleem, zeker, maar wel zo veelvoorkomend dat de filosoof Erich Fromm (1900-1980) er al flink wat denkwerk en tekst aan wijdde. Fromm schreef over de angst voor vrijheid. De mens in de zogenaamde vrije samenlevingen van de wereld wordt nerveus van vrijheid. Van leegte. Van niks-te-doen-hebben. Volgens Fromm doen mensen er alles aan om die vrijheid te neutraliseren met zoveel mogelijk verplichtingen (die we onszelf opleggen), ons intussen zorgend makend over de vraag of we het in de ogen van anderen wel goed doen.
Iedereen die weleens heeft geprobeerd te mediteren – het ultieme nietsdoen – weet dat Fromm daar een punt heeft. Nietsdoen is lastig, voor mensen die gewend zijn om constant bezig te zijn. En zo kan ook genieten van vrije tijd moeilijk zijn, voor mensen die met plezier hun werk uitvoeren.
Mopperend op reis
En toch verplicht ik mezelf meerdere malen per jaar tot het opnemen van een vakantie. En elke keer denk ik van tevoren weer dat ik dit keer eigenlijk niet zo nodig weg hoef. Dat ik helemaal niet moe ben, en dus ook niet uit hoef te rusten. Dat het niet uitkomt, dat ik thuis teveel projecten heb lopen, teveel doelen wil bereiken. Twijfelend prop ik schone kleren in mijn rugzak; binnensmonds mopperend reis ik naar het vliegveld. Direct na aankomst en wachtend op de bagage werk ik nog de laatste mails weg, eenmaal aangekomen in het huisje bel ik nog even met mijn uitgever.
En dan gebeurt het. Ergens in die eerste, vrije dagen begin ik mijn werk te vergeten. Verdwijnt de neiging tot het checken van mijn telefoon, e-mail en agenda. Vertraagt mijn tempo. Wordt mijn hoofd leeg en ontstaat er ruimte voor nieuwe, creatieve ideeën.
Verplichte vakanties
En dat is waarom ik een voorstander ben van verplichte vakanties – voorál voor mensen die ervan overtuigd zijn dat ze geen vakantie nodig hebben. Niet iedereen hoeft met vakantie om even weg te kunnen zijn van hun saaie baan of vermoeiende thuissituatie; sommigen van ons hebben vakantie nodig om even weg te zijn bij zichzelf. Bij dat soort vakanties gaat het niet om de bestemming, maar puur om de onderbreking van de dagelijkse gewoonten en werkzaamheden van thuis.
Een vakantie van jezelf leert je omgaan met de leegte die we in ons gewone leven niet vaak meer hebben. In die leegte ontstaat ruimte voor nieuwe doelen in je leven en voor die kanten van jou die normaliter in de schaduw van je agenda staan.
Of je voor jouw vakantie van jezelf naar een palmbomenstrand vliegt, of een lang weekend in het tuinhuisje van de buren gaat zitten maakt niet zoveel uit – zolang je dat WiFi-wachtwoord maar nergens invoert.
Roanne van Voorst is professioneel avonturier en werkte de laatste jaren als digital nomad. Ze biedt trainingen in stressvrije productiviteit, waarin ze mensen leert hoe ze (veel) meer kunnen doen, in (veel) minder tijd en met minder stress. Daarnaast beheert ze een gratis Facebookgroep voor mensen die wel ambities of dromen voor (creatief) werk hebben, maar geen zin om 60 of 80 uur per week aan het werk te zijn: The Focus Collective.
Informatie over Roanne vind je op www.roannevanvoorst.com en je kunt haar volgen op Facebook en Instagram.
Je kunt Moderne Hippies ook volgen op Facebook en Instagram.
