Katoen, bamboe, hennep, lyocell en polyester. In de wereld van kleding zijn inmiddels zoveel materialen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. In deze blog vertel ik over de eigenschappen van de kledingstoffen en belangrijker: de impact op het milieu van de meest gebruikte materialen. Zodat jij weloverwogen je volgende kledingstuk kunt kopen!
Lees hier over de schending van mensenrechten in de kledingindustrie:
Katoen
Stof
- zacht
- veelzijdig te gebruiken (van t-shirts tot denim jassen)
- goedkope productie
- minder sterk dan andere stoffen
Milieu
- insecticiden en pesticiden nodig
- veel water nodig (8000L/kg stof)
In ongeveer 60% van alle kleding zit een gedeelte katoen. Dat komt met name omdat de katoenplant gemakkelijk om te vormen is tot stof, wat zorgt voor een goedkope productie. Daarnaast kun je hele zachte stof maken van katoen, maar ook denim jassen, waardoor het een zeer gewild materiaal is.
Deze enorme productie zorgt wel voor een aantal problemen: katoen is vatbaar voor ziekten en dus wordt het vaak besproeid met insecticiden. Maar liefst 16%-25% van alle insecticiden wereldwijd wordt gebruikt voor katoen. Daarnaast putten katoenplanten de grond uit van onder andere nitraten. Een ander probleem is dat er voor 1 kg katoen ongeveer 8000 liter water nodig is. Dat is veel meer dan bijvoorbeeld de 2100 liter water die nodig is voor 1 kg hennep. Een betere optie is biologisch katoen, want hiervoor worden geen insecticiden gebruikt. Dit alternatief is steeds meer in opkomst en lost al heel wat (maar niet alle) problemen op.
Bamboe
Stof
- zacht
- ademt goed
- anti-bacterieel
Milieu
- groeit enorm snel met weinig waterbehoefte
- kan op veel plekken groeien
- vereist veel chemicaliën om stof van te maken
Sinds een aantal jaar is een enorme opkomst van merken die bamboe gebruiken in hun kleding. Dit komt met name door de duurzame uitstraling, omdat de stof zacht is, goed ademt en het antibacteriële eigenschappen heeft.
Bamboe heeft een sterke stam en is daarom heel geschikt om te gebruiken in bijvoorbeeld bouwmaterialen. Maar om stof te maken uit zo’n stevige stam zijn veel chemicaliën nodig, wat zorgt voor milieuproblemen. Daarnaast zijn in de productielanden de afvalstromen niet transparant. Dit is dan ook de reden waarom merken als Patagonia afzien van het gebruik van bamboe en in plaats daarvan hennep gebruiken.
Hennep
Stof
- erg sterk
- anti-bacterieel
- ademt goed
- kan stug zijn, zeker in pure vorm
Milieu
- groeit enorm snel
- vereist geen pesticiden of insecticiden
- weinig water nodig (2400L / kg stof)
- 3x zoveel stof per m2 t.o.v. katoen
Hennep groeit snel en heeft één van de sterkste vezels in de plantenwereld. Net zoals bamboe is ook stof van hennep ademend en anti-bacterieel, wat zorgt voor minder nare luchtjes. Het enige nadeel aan de kleding is dat het wat stug kan zijn, omdat niet veel innovatie heeft plaatsgevonden om de stoffen zachter te maken.
Hoewel hennep veel werd gebruikt, zorgde de intrede van katoen en de associatie met haar rookbare neef cannabis voor een enorme afname van de productie. In hennep zit nagenoeg geen THC (het middel waar je stoned van wordt) en dus is het legaal om de plant te kweken om er kleding van te maken. Het grote voordeel van deze plant is dat het bijna uit zichzelf groeit. Hierdoor brengt de plant weinig schade toe aan de omgeving. Daarnaast wordt de meeste hennepstof machinaal gemaakt en komen geen schadelijke chemicaliën vrij bij de productie.
Lyocell / Tencel
Stof
- ademt goed
- zacht
Milieu
- bossen vaak duurzaam beheerd
- minder water nodig dan katoen
- chemicaliën zijn nodig, maar blijven grotendeels in productieproces
Lyocell (beter bekend als de merknaam Tencel) is een stof die in opkomst is als vervanger voor huidige stoffen. Dit komt vooral omdat het materiaal goed ademt en zacht is.
Lyocell wordt gemaakt van eucalyptusbomen die worden opgelost en chemisch bewerkt tot stof. Het grote voordeel van dit proces ten opzichte van het chemische productieproces van bamboe, is dat dit plaatsvindt in een gesloten systeem, waardoor de milieu-impact relatief laag is.
Polyester
Stof
- veelzijdig
- sterk
- broedplek voor bacteriën (dus meer nare luchtjes)
Milieu
- wordt gemaakt van olie
- vereist enorm veel energie in productie.
- microvezels komen vrij tijdens het wassen
Net als katoen heeft polyester in de afgelopen 100 jaar een enorme groei doorgemaakt in de kledingmarkt. Doordat het zo veelzijdig ingezet kan worden, het een sterk materiaal is en de productie goedkoop is, vind je polyester (of andere plastics) terug in meer dan 60% van alle kleding die gemaakt wordt. Eén van de nadelen van kleding die gemaakt is van polyester is dat het voor nare luchtjes kan zorgen, omdat bacteriën zich goed op het materiaal kunnen vermenigvuldigen.
Naast dat het gemaakt wordt van olie, is er nog een ander groot probleem met polyester: microvezels. Deze vezels komen door het wassen van polyester kleding in de oceaan terecht. Het ironische is dat nu veel kledingmerken zich duurzaam profileren door gerecycled polyester te gebruiken, maar zich niet realiseren dat ze het alleen maar erger maken. Een schildpad kan een grote plastic fles niet naar binnen krijgen, maar microvezels afkomstig van kleding die gemaakt is van diezelfde fles wel…
Wat is nu de beste optie?
Het is sowieso verstandig om te kijken naar natuurlijke stoffen die als vervanger kunnen dienen voor polyester, om zo microvezels te vermijden.
Als het om milieu-impact gaat is er een duidelijke winnaar tussen deze stoffen: hennep. Het heeft weinig water- en land behoefte en er zijn geen schadelijke chemicaliën in de productie nodig. Ook lyocell is een goede optie door het gesloten productiesysteem en het duurzaam beheren van de bossen.
Het grote nadeel is dat het aanbod van beide stoffen nog schaars is en je goed moet zoeken voor deze kleding. Als je geen hennep of lyocell kunt vinden, is biologisch katoen een goed verkrijgbaar en betaalbaar alternatief.
Tekst: Erik de Groot
Erik is 25 jaar en oprichter van sportkledingmerk Iron Roots. Zij maken uitsluitend gebruik van natuurlijke materialen. Met Iron Roots willen ze het alternatief worden voor gebruikelijke sportkleding, die vaak van polyester wordt gemaakt. In de twee jaar dat hij bezig is met Iron Roots heeft hij heel wat kennis opgedaan over verschillende stoffen en deelt daar graag zijn kennis over. Ze zijn nu bezig met een crowdfunding campagne. Interesse? Kijk dan hier!
